سازه های داربستی، ساختارهایی فلزی و موقت هستند که فعالان حوزه ساخت و ساز برای دسترسی به نقاط مرتفع و دشوار ساختمان از آنها استفاده می کنند. این سازه ها امکان انجام عملیات گوناگون ساختمانی مانند نماکاری و رنگ آمیزی را فراهم می کنند. با توجه به ارتفاع بالای ساختمان ها در دوران کنونی، نصب داربست برای بسیاری از عملیات ساختمانی ضروری است.
ایمنی افرادی که در ارتفاع کار می کنند، وابستگی مستقیمی به کیفیت و استاندارد بودن اجزای داربست دارد. لوله داربست به عنوان ستون فقرات و عنصر اصلی این سازه ها شناخته می شود. شناخت اینکه لوله داربست چیست و چه مشخصاتی دارد، اولین قدم برای تضمین ایمنی و دوام پروژه است.
لوله داربست چیست؟
لوله داربستی یکی از انواع پرکاربرد لوله های فولادی در صنایع است. این محصول یک پروفیل فولادی تو خالی محسوب می شود اما طراحی آن با هدف انتقال سیالات و مایعات انجام نشده است. لوله داربست اسکلت بندی اصلی سازه های موقت داربستی را تشکیل می دهد. تولید کنندگان این لوله ها را عموماً از جنس فولاد (ورق نورد گرم یا ورق سیاه) و به صورت درزدار می سازند.
لوله های داربست از استحکام بالایی برخوردار هستند و توانایی تحمل وزن و فشارهای زیاد وارده را در سازه های موقت دارند. برای ساخت داربست، لوله های داربستی با استفاده از بست های ویژه ای به یکدیگر متصل می شوند تا چارچوبی پایدار برای کار در ارتفاع ایجاد کنند. در صنعت، این لوله ها را به نام “لوله نمره 5” یا 11.2 اینچ (تقریباً 48 میلی متر) نیز می شناسند و این متداول ترین سایز این محصول به شمار می آید.
مشخصات فنی لوله داربستی استاندارد
لوله های داربستی در ضخامت ها و اندازه های گوناگون در بازار موجود هستند. اطلاع از مشخصات فنی لوله داربستی برای انتخاب محصول متناسب با نوع پروژه اهمیت فراوانی دارد. مشخصات فنی مهم این لوله ها شامل موارد زیر است:
- قطر لوله: قطر خارجی متداول لوله داربستی معمولاً حدود ۴۸.۳ میلی متر است.
- ضخامت دیواره: ضخامت دیواره این لوله ها معمولاً بین ۲ تا ۳ میلی متر تولید می شود. بیشترین ضخامتی که در صنعت استفاده می شود، معمولاً ۲.۵ و ۲ میلی متر است.
- طول لوله: طول استاندارد لوله داربستی معمولاً ۶ متر است. البته امکان سفارش اندازه های دیگری نیز وجود دارد.
- وزن لوله داربستی: وزن هر لوله ۶ متری، بسته به ضخامت و استانداردهای تولید، معمولاً بین ۱۴ تا ۳۰ کیلوگرم متغیر است.
انواع لوله داربست و دسته بندی آن ها
تنوع در ساختار و جنس، انواع مختلفی از لوله داربست را پدید آورده است. انواع لوله داربست به طور کلی بر اساس جنس، فرآیند تولید و شرایط وزنی دسته بندی می شوند.
دسته بندی بر اساس پوشش فلزی:
- لوله داربستی سیاه (فولادی): این لوله ها از ورق سیاه (ST37) تولید می شوند و فاقد پوشش گالوانیزه هستند. این نوع لوله برای پروژه هایی با زمان اجرای کوتاه یا محیط هایی که در معرض رطوبت زیاد نیستند، مناسب است.
- لوله داربستی گالوانیزه: این لوله ها با پوششی از روی تولید می شوند که مقاومت آنها را در برابر زنگ زدگی و خوردگی افزایش می دهد. لوله های گالوانیزه برای پروژه های طولانی مدت و مناطق مرطوب انتخاب بهتری هستند.
دسته بندی بر اساس فرآیند تولید:
- لوله های درزدار: این لوله ها در دسته لوله های درزدار قرار می گیرند و ساخت آنها از طریق جوشکاری لبه های ورق انجام می شود. تولید کننده ها برای کاهش هزینه اغلب این نوع لوله را به صورت درزدار تولید می کنند.
- لوله های بدون درز: این نوع لوله ها ایمنی بیشتری نسبت به نوع درزدار دارند و برای برخی کاربردهای خاص ترجیح داده می شوند.
فرق داربست سبک و سنگین در لوله ها
فرق داربست سبک و سنگین در حقیقت به ضخامت دیواره لوله های مورد استفاده و در نتیجه وزن و ظرفیت تحمل بار آنها بستگی دارد.
- لوله های سنگین: داربست هایی که برای ارتفاعات زیاد یا تحمل بارهای سنگین طراحی شده اند، نیاز به لوله های با ضخامت بیشتر (مانند 3 یا 4 میلی متر) دارند. ضخامت بیشتر، استحکام بیشتری ایجاد می کند و وزن لوله را افزایش می دهد.
- لوله های سبک: این لوله ها معمولاً برای داربست های کوتاه، کارهای سبک، یا ساختارهایی که به جابجایی آسان نیاز دارند، مناسب هستند. ضخامت این لوله ها کمتر (مانند 2 یا 2.5 میلی متر) و وزن آنها پایین تر است.
کاربردهای حیاتی لوله داربست
با وجود آنکه کاربرد اصلی لوله داربست در ساخت و ساز و عمران است، موارد استفاده از آن محدود به این صنایع نمی شود. از مهمترین کاربردهای این محصول باید موارد زیر را برشمرد:
- ساختمان سازی و پروژه های عمرانی: استفاده اصلی لوله داربست در ایجاد تکیه گاه ها و اسکلت بندی موقت سازه های بلند است. همچنین برای اجرای نمای ساختمان ها نیز از داربست استفاده می کنند.
- کشاورزی و گلخانه ها: در گلخانه ها، لوله های داربستی ستون ها و چارچوب لازم برای نصب پوشش پلاستیکی یا شیشه ای را تشکیل می دهند. در کشاورزی نیز برای ساخت حفاظ ها، داربست بوته ها، و سیستم های آبیاری از این لوله ها استفاده می شود.
- صنایع نفت و گاز: در این صنایع از لوله داربست برای ایجاد سیستم های لوله‌کشی و نگهداری از تجهیزات استفاده می شود، زیرا این لوله ها باید در برابر دما و فشار مقاومت کافی داشته باشند.
- نقاشی صنعتی و ساختمانی: دسترسی به نقاط مختلف دیواره ها و سازه ها برای عملیات نقاشی و تزئینات از طریق داربست فراهم می شود.
- کارخانجات و کارگاه ها: در کارخانجات برای ایجاد پلتفرم ها، سکوها و سازه هایی که به مدیریت بهینه فضای کاری کمک می کنند، از لوله داربست استفاده می شود.
اجزای تشکیل دهنده سازه داربست
داربست ها به طور کلی از دو بخش عمده لوله داربست و بست داربست تشکیل می شوند. لوله داربست ستون اصلی سازه را تشکیل می دهد و بست های داربست وظیفه اتصال لوله ها به یکدیگر و به تکیه گاه داربست را بر عهده دارند. انواع بست داربست شامل بست چهار پیچ، دو پیچ، تک پیچ و گردان می شوند که بسته به نوع داربست در نصب آن استفاده می گردند.
از دیگر اجزای مهم سازه داربست می توان به تخته داربست (فلزی یا چوبی)، کفشک پایه (چوبی) و کفشک فلزی، مغزی برای اتصال لوله ها، کاور اتصالات، نردبان آلومینیومی، و میله شکافدار اتصال (برای طولانی کردن لوله ها) اشاره کرد.
چرا انتخاب لوله داربست باکیفیت اهمیت دارد؟
استفاده از لوله داربست استاندارد، تضمین کننده ایمنی کارگران و دوام بلندمدت سازه است. لوله های داربستی باید بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی تولید شوند و مشخصات فنی دقیق داشته باشند. لوله هایی که فاقد استاندارد هستند یا توسط برندهای نامعتبر تولید شده اند، دوام کمتری دارند و احتمال شکستگی یا خمیدگی در آنها وجود دارد.
در زمان خرید لوله داربست، بازرسی کیفیت فیزیکی و ظاهری لوله ها اهمیت دارد. لوله ها باید کاملاً صاف و بدون هیچ گونه انحنا یا تغییر شکل باشند. همچنین، در لوله های گالوانیزه نباید هیچ نشانه ای از زنگ زدگی یا خوردگی دیده شود، زیرا لوله های آسیب دیده مقاومت لازم برای تحمل بار را ندارند.
جمع بندی
در نهایت، لوله داربست به عنوان یک مقطع فولادی حیاتی، نقشی اساسی در ایمنی و پیشبرد پروژه های ساختمانی و صنعتی ایفا می کند. انتخاب لوله داربستی با ابعاد، ضخامت و جنس مناسب، باید متناسب با نیاز و شرایط محیطی هر پروژه انجام شود. ضخامت لوله بر وزن آن تاثیر مستقیم دارد و تعیین کننده فرق داربست سبک و سنگین است؛ لوله های ضخیم تر مقاومت بیشتری در برابر فشار و بار دارند.
شرکت صدرا پروفیل کاوه با برند تجاری فولاد موحد، دارای بیش از ۲۷ سال سابقه فعالیت در ایران است. این واحد تولیدی با بهره گیری از تجربه، تخصص و تکنولوژی های پیشرفته، بهترین نوع محصولات با کیفیت و استاندارد داخلی و خارجی را تولید می کند. فولاد موحد تولید کننده انواع پروفیل ها، قوطی های فولادی و لوله های فولادی از جمله لوله داربستی در سایزهای مختلف است.
