میلگرد یکی از مهم ترین و پرکاربردترین مصالح در صنعت ساختمان است که نقش اساسی در استحکام و دوام سازه‌ها ایفا می‌کند. با توجه به افزایش ساخت و ساز و رشد تقاضا برای میلگرد، متاسفانه شاهد ورود میلگردهای تقلبی و بی کیفیت به بازار ایران هستیم. موضوعی که می‌تواند خسارات مالی و حتی جانی جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. استفاده از میلگردهای غیر استاندارد باعث کاهش مقاومت سازه در برابر بارهای وارده، افزایش احتمال شکست یا خمش در هنگام وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله و در نهایت تهدید ایمنی ساختمان خواهد شد.
از آنجا که تشخیص میلگرد اصل از تقلبی برای بسیاری از خریداران و فعالان حوزه ساختمان دغدغه مهمی است، در این مقاله از فولاد موحد، قرار است به مهم‌ترین روش‌های شناسایی میلگرد اصل بپردازیم.
اهمیت تشخیص میلگرد اصل از تقلبی
متاسفانه در بازار آهن آلات ایران، ورود میلگردهای تقلبی و بی‌کیفیت به‌دلیل سودجویی برخی افراد، باعث کاهش ایمنی و استحکام سازه‌ها و ایجاد خسارات مالی و جانی جبران‌ناپذیر شده است. از این رو، آشنایی مهندسان و خریداران با روش های تشخیص میلگرد اصل از تقلبی اهمیت بسیار بالایی دارد تا بتوانند محصولی استاندارد و با کیفیت را انتخاب کنند. صنعت فولاد ایران با وجود تحریم‌ها و بهره‌مندی از منابع معدنی و فناوری‌های نوین، در میان ۱۰ تولیدکننده برتر جهان قرار دارد و کارخانه‌های معتبر داخلی محصولات خود را مطابق استانداردهای ملی و جهانی تولید می‌کنند، که این امر تضمینی برای کیفیت و دوام میلگردهای اصل است.
ویژگی های میلگردهای اصل
ویژگی های میلگرد اصل و استاندارد عبارتند از:
1. علامت‌گذاری استاندارد
حکاکی دقیق و خوانا شامل برند تولیدکننده، نوع میلگرد و استانداردهای مرتبط (مانند A3 یا A2).
2. وزن و ابعاد مطابق استاندارد
وزن و قطر میلگرد کاملاً منطبق با استانداردهای ملی و جهانی.
3. کیفیت ظاهری مناسب
سطح صاف و بدون ترک، زنگ‌زدگی یا ناهمواری‌های غیرطبیعی.
4. خواص مکانیکی مطلوب
استحکام کششی، مقاومت به خمش و تحمل فشار بالا که با آزمایش‌های مکانیکی تأیید می‌شود.
5. گواهینامه استاندارد
ارائه گواهینامه فنی و استاندارد توسط تولیدکننده معتبر.
6. رنگ و پوشش یکنواخت
رنگ ثابت و پوشش محافظ که از زنگ‌زدگی میلگرد جلوگیری می‌کند.
رعایت این ویژگی‌ها به خریداران کمک می‌کند تا میلگردی با کیفیت و اصل تهیه کنند و از خطرات ناشی از میلگردهای تقلبی جلوگیری نمایند.
تفاوت میلگرد اصل و تقلبی
استفاده از میلگرد اصل و استاندارد نقش حیاتی در استحکام و ایمنی سازه‌های ساختمانی دارد. شناخت تفاوت‌های کلیدی بین میلگردهای اصل و تقلبی، گامی مهم برای جلوگیری از خسارات مالی و جانی است. در ادامه به تفاوت میلگرد اصل از تقلبی میپردازیم:
1. کیفیت مواد اولیه
میلگردهای اصل از مواد اولیه مرغوب و استاندارد تولید می‌شوند، در حالی که میلگردهای تقلبی معمولاً از مواد نامرغوب یا ناخالص ساخته شده‌اند که استحکام و دوام آن‌ها را به‌شدت کاهش می‌دهد.
2. ابعاد و اندازه دقیق
میلگرد اصل دارای ابعاد و قطر کاملاً منطبق با استانداردهای ملی و بین‌المللی است، اما میلگرد تقلبی اغلب دارای اندازه‌های نادرست، ناهمواری یا نقص‌های ظاهری است که می‌تواند به ضعف سازه منجر شود.
3. وزن استاندارد
میلگرد اصل وزنی مطابق با استاندارد دارد، در حالی که میلگرد تقلبی ممکن است سبک‌تر یا سنگین‌تر از حد مجاز باشد که این موضوع بر مقاومت و عملکرد سازه تأثیر منفی می‌گذارد.
4. برچسب و نشانه های معتبر
میلگردهای اصل دارای حکاکی و برچسب‌های استاندارد شامل نام تولیدکننده، کشور سازنده، نوع و گرید میلگرد و شماره تاییدیه هستند. میلگردهای تقلبی یا فاقد این نشانه‌ها هستند یا اطلاعات آن‌ها ناقص و غیرقابل اعتماد است.
5. کیفیت ظاهری
میلگرد اصل سطحی صاف، بدون ترک، زنگ‌زدگی و ناهمواری غیرطبیعی دارد، اما میلگرد تقلبی معمولاً دچار زنگ‌زدگی، خوردگی یا عیوب ظاهری است.
6. خواص مکانیکی و تست های فنی
میلگرد اصل در تست‌های فیزیکی و شیمیایی مانند تست کشش، خمش و آنالیز ترکیب شیمیایی عملکرد مطلوبی دارد، در حالی که میلگرد تقلبی اغلب در این آزمایش‌ها مردود می‌شود.
توجه به این تفاوت‌ها در هنگام خرید میلگرد، نه‌تنها تضمین‌کننده کیفیت و ایمنی سازه است، بلکه از بروز خسارات مالی و خطرات جانی در آینده جلوگیری می‌کند.
روش های شناسایی میلگرد اصل از تقلبی
برای شناسایی میلگرد اصل از تقلبی، روش های متعددی وجود دارد که از مهم ترین آن‌ها می‌توان به بررسی علامت‌های حک شده روی میلگرد، تطبیق وزن میلگرد با جدول استاندارد، کنترل پلاک شناسایی بندیل و دریافت گواهی کنترل کیفیت اشاره کرد. این روش‌ها به خریداران کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری محصولی استاندارد و باکیفیت تهیه کنند.
1. وزن میلگرد
یکی از روش‌های مهم و ساده برای تشخیص میلگرد اصل از تقلبی، بررسی وزن آن است. میلگردهای استاندارد طبق جدول اشتال و استانداردهای جهانی تولید می‌شوند و وزن هر سایز باید با مقدار مشخص شده در این جداول مطابقت داشته باشد. میلگردهای تقلبی معمولاً سبک‌تر هستند تا قیمت پایین‌تری داشته باشند و خریداران را فریب دهند.
اختلاف وزن قابل توجه می‌تواند نشانه‌ای از کیفیت پایین و تقلبی بودن محصول باشد. البته برخی کارخانه‌ها ممکن است میلگردهایی با وزن کمی متفاوت ولی استاندارد تولید کنند، اما این تفاوت معمولاً ناچیز است و بر کیفیت تأثیر منفی ندارد. بنابراین، مقایسه وزن میلگرد با استانداردها یکی از شاخص‌های کلیدی برای اطمینان از اصالت و کیفیت میلگرد است.
2. رنگ میلگرد
یکی از راه‌های ساده و کاربردی برای شناسایی میلگرد اصل از تقلبی، توجه به رنگ ظاهری آن است. میلگردهای استاندارد و باکیفیت که توسط کارخانه‌های معتبر تولید می‌شوند، معمولاً به رنگ تیره و مایل به مشکی یا خاکستری دیده می‌شوند. این رنگ نشانه‌ای از تولید صحیح و نگهداری مناسب میلگرد است. اگر میلگرد به رنگ زرد یا قهوه‌ای درآمده باشد، معمولاً به دلیل زنگ‌زدگی سطحی ناشی از قرار گرفتن در معرض رطوبت و آب است.
میلگردهایی که رنگ غیرمعمول یا روشن دارند، یا به طور کامل از حالت تیره خارج شده‌اند، ممکن است تقلبی یا بی‌کیفیت باشند. بنابراین، بررسی رنگ میلگرد و میزان زنگ‌زدگی آن، روشی مؤثر برای ارزیابی اصالت و سلامت این محصول مهم ساختمانی است.
3. پلاک شناسایی میلگرد
یکی از مطمئن ترین راه‌های شناسایی میلگرد اصل از تقلبی، بررسی پلاک شناسایی یا همان پلاک بندیل میلگرد است. این پلاک فلزی که روی هر بندیل میلگرد نصب می‌شود، حاوی اطلاعات کاملی درباره محصول است. وجود این پلاک و صحت اطلاعات درج‌شده روی آن، نشان‌دهنده تولید میلگرد توسط کارخانه معتبر و رعایت استانداردهای لازم است.
برای اطمینان بیشتر، باید اطلاعات پلاک را با علامت اختصاری حک‌شده روی بدنه میلگرد نیز تطبیق دهید. چرا که میلگردهای تقلبی یا فاقد پلاک هستند یا اطلاعات ناقص و غیرواقعی روی پلاک دارند.
4. گواهینامه کنترل کیفی میلگرد
یکی از معتبرترین راه‌های شناسایی میلگرد اصل از تقلبی، بررسی گواهینامه کنترل کیفیت یا برگ آنالیز محصول است. این گواهی که توسط تولیدکنندگان معتبر همراه هر محموله میلگرد ارائه می‌شود، شامل اطلاعات دقیقی از جمله مشخصات فنی، ترکیبات شیمیایی، خواص مکانیکی و نتایج آزمایش‌هایی مانند استحکام کششی، ازدیاد طول، تست خمش و جوش‌پذیری است.
خریداران می‌توانند با درخواست این برگ از فروشنده و تطبیق اطلاعات آن با میلگرد خریداری‌شده، از اصالت و کیفیت میلگرد اطمینان حاصل کنند. در واقع، گواهینامه کنترل کیفیت نه تنها تضمینی بر اصل بودن میلگرد است، بلکه اطلاعاتی شفاف و قابل استناد برای انتخاب محصولی مطمئن و استاندارد در اختیار خریدار قرار می‌دهد.
5. علامت اختصاری حک شده
یکی از مهم‌ترین و قابل‌اعتمادترین روش‌های تشخیص میلگرد اصل از تقلبی، بررسی علامت اختصاری حک‌شده روی بدنه میلگرد است. هر کارخانه معتبر تولیدکننده میلگرد، یک علامت اختصاری منحصربه‌فرد دارد که به‌صورت برجسته و کاملاً خوانا در فرآیند تولید روی میلگرد حک می‌شود. این علامت‌ها معمولاً ترکیبی از حروف و اعداد هستند که اطلاعاتی مانند نام کارخانه، نوع و گرید میلگرد و روش تولید را نمایش می‌دهند.
نکته مهم این است که حکاکی باید کاملاً صنعتی و یکنواخت باشد. اگر علامت به‌صورت دستی یا با سنبه ایجاد شده باشد، نشانه‌ای از تقلبی بودن میلگرد است. خریداران می‌توانند با مقایسه علامت اختصاری حک‌شده روی میلگرد با اطلاعات رسمی کارخانه تولیدکننده، از اصالت و کیفیت محصول اطمینان حاصل کنند.
6. آزمایش های مکانیکی
یکی از دقیق ترین راه‌ها برای تشخیص میلگرد اصل از تقلبی، انجام آزمایش‌های مکانیکی روی محصول است. این آزمایش‌ها شامل تست کشش (برای سنجش مقاومت میلگرد در برابر نیروی کششی)، تست تاشدگی (برای ارزیابی استحکام و انعطاف‌پذیری با خم کردن میلگرد در زوایای مشخص) و آزمایش جوش‌پذیری (برای بررسی کیفیت اتصال میلگردها به یکدیگر) می‌شوند.
میلگردهای استاندارد باید در این آزمایش‌ها عملکرد مطلوبی داشته باشند و بدون شکستگی یا تغییر شکل غیرعادی، استانداردهای تعیین‌شده را پاس کنند. در مقابل، میلگردهای تقلبی معمولاً در این تست‌ها دچار ضعف و شکست می‌شوند و توان تحمل نیروهای کششی و فشاری لازم را ندارند. بنابراین، انجام این آزمایش‌های فنی و تخصصی می‌تواند اطمینان خاطر بیشتری نسبت به کیفیت و اصالت میلگرد فراهم کند.
نکات تشخیص میلگرد اصل و تقلبی
علاوه بر روش‌های اصلی شناسایی میلگرد اصل، چند نکته تکمیلی نیز وجود دارد که باید به آن توجه کنید:
- میلگرد باکیفیت قابلیت خمکاری سرد تا ۹۰ درجه را دارد و دچار شکستگی نمی‌شود.
- طول استاندارد میلگرد باید ۱۲ متر باشد و میلگردهای کوتاه‌تر مشکوک به تقلبی بودن هستند
- همچنین در خرید از خرده‌فروشان، امکان مخلوط شدن میلگردهای بی‌کیفیت با محصولات اصلی وجود دارد.
- استفاده از میلگرد تقلبی، به‌ویژه در بخش‌های حساس سازه مانند ستون‌ها، می‌تواند در زمان زلزله منجر به تخریب کامل ساختمان و خسارات جبران‌ناپذیر شود.
جمع بندی
تشخیص میلگرد اصل از تقلبی یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای تضمین استحکام و ایمنی سازه‌های ساختمانی است. روش های مختلفی مانند بررسی علامت اختصاری حک‌شده روی میلگرد، مقایسه وزن با استانداردهای جدول اشتال، کنترل پلاک شناسایی بندیل، دریافت گواهی کنترل کیفیت و توجه به رنگ و ظاهر میلگرد به خریداران کمک می‌کند تا از کیفیت و اصالت محصول اطمینان حاصل کنند و از خسارات مالی و جانی جلوگیری کنند. اهمیت انتخاب میلگرد استاندارد و باکیفیت در پروژه‌های ساختمانی غیرقابل انکار است و آشنایی با این روش‌ها، گامی مؤثر در خریدی مطمئن و حرفه‌ای خواهد بود.
“شرکت فولاد موحد“ با سال‌ها تجربه در زمینه تأمین مصالح ساختمانی، به ویژه انواع میلگردهای اصل و باکیفیت، یکی از معتبرترین و قابل اعتمادترین گزینه‌ها برای خریداران در بازار ایران است. این شرکت با ارائه محصولات مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی، همراه با گواهینامه‌های کنترل کیفیت معتبر و خدمات مشاوره تخصصی، تضمین‌کننده رضایت و اطمینان خاطر مشتریان خود است. اگر به دنبال خرید میلگردی با دوام، استاندارد و اصل هستید، فولاد موحد بهترین انتخاب شما خواهد بود که می‌توانید با خیالی آسوده پروژه‌های خود را به آن بسپارید.
