پرورش تجاری گل و گیاه و تولید محصولات خارج از فصل نیازمند فراهم کردن محیطی کاملاً کنترل شده است. بر خلاف تصور برخی افراد، در یک گلخانه صرفاً گیاه، خاک و کود وجود ندارد؛ بلکه برای رسیدن به نتایج مطلوب و رشد با کیفیت بالا، انتخاب و خرید تجهیزات گلخانه کارآمد و ضروری است. یک گلخانه در واقع فضایی محدود است که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب برای رشد گیاهان مختلف را در طول فصول مختلف سال فراهم می کند. از این رو، برای احداث گلخانه موفق، باید لیست کاملی از لوازم، از سازه اولیه و سیستم های محیطی گرفته تا ابزارهای جانبی پایش و کنترل دما تهیه شود.
تجهیزات گلخانه مجموعه ای از دستگاه ها، قطعات و لوازم مورد نیاز را تشکیل می دهند که شرایط مساعد نگهداری و رشد گیاهان را در تمام طول سال تضمین می کنند. برای ساخت گلخانه و شروع این کسب و کار، ابتدا باید برنامه ریزی دقیقی برای تهیه این تجهیزات انجام داد؛ متراژ گلخانه، نوع گیاهانی که قصد پرورش آن ها وجود دارد، و توان سیستم های گرمایشی و سرمایشی مورد نیاز، همه در لیست خرید نهایی تأثیرگذار هستند. در ادامه به معرفی کامل تجهیزات گلخانه مورد نیاز برای نحوه احداث گلخانه از صفر تا صد می پردازیم.
سازه و پوشش زیربنای اصلی ساخت گلخانه
اولین گام برای احداث گلخانه، بنا کردن یک سازه مناسب و مستحکم است. سازه شامل اسکلت فلزی و پوشش روی آن است که گیاهان را از سرما، گرمای بیش از حد، باد و طوفان های ویرانگر محافظت می کند.
۱. سازه و اسکلت فلزی
گلخانه ها بر اساس نوع مصالح به انواع ثابت و متحرک تقسیم بندی می شوند که سازه های ثابت از جنس پایدار و با دوام ساخته می شوند تا برای سالیان طولانی از آن ها استفاده شود. اسکلت گلخانه های مدرن از فلز ساخته می شوند که ارتفاع آن ها معمولاً بیش از ۴.۵ متر است. اتصالات قطعات در گلخانه های فلزی معمولاً به وسیله پیچ و مهره (پرتابل) انجام می شود که نصب آن آسان تر است. سازه گلخانه باید بتواند در برابر بادهایی با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت و وزن برف تا ارتفاع ۸۰ سانتیمتر (در صورت روشن بودن سیستم گرمایشی) مقاومت کند.
۲. انواع سقف گلخانه
شکل سقف سازه در طراحی و نحوه احداث گلخانه تأثیر بسزایی دارد:
- سقف شیروانی: زاویه ای که در تاج این نوع گلخانه وجود دارد باعث هدایت برف و باران به سمت ناودان می شود و تعرق داخل گلخانه را به طرفین هدایت می کند.
- سقف قوسی: این سقف ها با اقلیم های مختلف سازگار هستند و کمترین مقاومت را در برابر باد نشان می دهند. به دلیل وزن کم پوشش های پلی اتیلنی، قیمت سازه سقف قوسی نسبت به سازه سقف شیروانی کمتر است.
- سقف گنبدی: اساس ساخت این سازه ها رفع نقایص گلخانه های سقف قوسی، بهویژه مشکل ماندن رطوبت در بالاترین نقطه، است.
۳. پوشش گلخانه
پوشش گلخانه پس از نصب سازه، برای محافظت از گیاهان در برابر شرایط جوی نصب می شود. انواع پوشش ها عبارتند از:
- فیلم پلی اتیلن (نایلون عریض): یک پوشش ارزان قیمت و انعطاف پذیر است که در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) از گیاهان محافظت می کند و نور را به خوبی پخش می کند.
- پانل های پلی کربنات: یک پلاستیک سخت و تقریباً شفاف است که به صورت دو جداره عمل می کند و انتقال نور بسیار خوبی دارد.
- شیشه: ضریب عبوردهی نور بالایی دارد و بیشتر برای گلخانه های کوچک خانگی و یا گلخانه هایی که در تمام فصول سال مورد بهره برداری قرار می گیرند، مناسب است.
سیستم های محیطی
برای تولید و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا، کنترل دقیق عوامل محیطی مانند دما، رطوبت، نور و دی اکسید کربن ضروری است. این بخش شامل حیاتی ترین تجهیزات گلخانه است.
۱. سیستم گرمایشی
تأمین گرمای مورد نیاز گیاهان در فصل های سرد سال موضوعی بسیار مهم در احداث گلخانه است.
- هیتر گازی یا بخاری برقی: ساده ترین سیستم های گرمایشی هستند که هیتر گازی بدون نیاز به سیستم مرکزی، گرما تولید می کند.
- گرماتاب (هیتر تابشی): این سیستم انرژی را به صورت مستقیم به سمت اشیاء ساطع می کند که باعث کاهش هدر رفت انرژی و گرم شدن سریع تر محیط می شود.
- کوره هوای گرم: هوا را به داخل محفظه کشیده، گرم می کند و به محیط باز می گرداند؛ با سوخت هایی مانند گاز یا گازوئیل کار می کند و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
- بویلر آب گرم: در سیستم هایی که از تجهیزات وابسته به سیستم مرکزی استفاده می شود، بویلر دمای آب را افزایش می دهد.
۲. سیستم سرمایشی و تهویه
در روزهای گرم سال، تجهیزات گلخانه باید به اندازه کافی محیط را خنک کنند. سیستم تهویه نیز باید هوای تازه را به درون گلخانه تزریق کرده و هوای گرم اضافی، رطوبت و گازهایی مانند دی اکسید کربن را خارج کند تا از رشد نامناسب گیاهان جلوگیری شود.
- پد و فن: سیستم های سرمایش تبخیری هستند که فن های اگزاست هوای گرم و مرطوب را خارج می کنند و هوا از پدهای سلولزی مرطوب عبور داده می شود.
- تهویه طبیعی: با استفاده از دریچه های سقفی و جانبی مجهز به موتور یا وینچ دستی انجام می شود که هوای گرم بالا رفته و خارج می شود.
۳. سیستم آبیاری
استفاده از سیستم های پیشرفته آبیاری به صرفه جویی در مصرف آب و آبیاری بهتر گیاهان کمک می کند.
- آبیاری قطرهای: بهترین روش آبیاری است زیرا آب و کودهای شیمیایی را به صورت محلول و با دقت توسط قطره چکان ها در اختیار گیاه قرار می دهد و راندمان مصرف آب را تا ۹۰ درصد افزایش می دهد.
- تجهیزات جانبی آبیاری: پمپ آب فشار قوی برای تامین فشار یکنواخت آب، مخازن ذخیره آب، و فیلترهای تصفیه (شنی، دیسکی یا توری) که از ورود ذرات معلق به لوله ها و نازل ها جلوگیری می کنند.
- مه پاش (فوگر): قطرات آب را به صورت ریز و پودری در محیط پخش می کند که برای کنترل میزان رطوبت و کاهش دمای محیط بسیار مؤثر است.
۴. سیستم برق و روشنایی
نورپردازی برای تأمین روشنایی کارکنان و همچنین رشد و نمو گیاهان ضروری است.
- لامپهای LED رشد گیاه: با شبیه سازی و ساطع کردن طیف خاصی از نور خورشید به تسریع فرآیند رشد و میوه دهی کمک می کنند.
- لامپ های فلورسنت و بخار سدیم: لامپ بخار سدیم بیشتر برای گلدهی و میوه دهی کاربرد دارد.
- ژنراتور: برای تأمین برق مورد نیاز تجهیزات گلخانه در صورت نبود یا قطع شدن برق استفاده می شود.
ابزارهای تخصصی و جانبی در نحوه احداث گلخانه
برای نحوه احداث گلخانه به ابزارهای ساختمانی و همچنین ابزارهای پایش محیطی نیاز است تا سازه با دقت و کیفیت نصب شود و محیط به خوبی کنترل گردد.
۱. ابزارهای پایه ساخت و ساز
ساخت گلخانه مستحکم علاوه بر مصالح مناسب، ابزارهای دقیق نیز نیاز دارد. این ابزارها شامل:
- چکش و پیچ گوشتی (دستی و برقی): برای مونتاژ اسکلت و اتصال قطعات.
- اره (دستی یا برقی): برای برش دقیق لوله ها و پروفیل ها.
- متر و تراز: برای اندازه گیری دقیق و تراز کردن قطعات که از عوامل اصلی در استحکام سازه است.
- دریل: برای سوراخکاری سطوح فلزی و نصب پیچ های سرمته دار.
- ماشین آلات سنگین: برای پروژه های بزرگ تر، لودر برای تسطیح زمین و بیل مکانیکی برای خاک برداری عمیق و همچنین جرثقیل برای نصب قطعات سنگین فلزی اسکلت به کار می روند.
۲. تجهیزات کنترل و هوشمندسازی
تجهیزات گلخانه هوشمند به بررسی، کنترل و تنظیم میزان دما، رطوبت، دی اکسید کربن و نور محیط کمک می کنند.
- حسگرهای دما، رطوبت و نور: این سنسورها اطلاعات محیطی را به صورت لحظه ای اندازه گیری کرده و به واحد کنترل مرکزی ارسال می کنند.
- ترموستات های دیجیتال: با تشخیص دمای محیط، سیستم های گرمایشی و سرمایشی را به صورت خودکار فعال یا غیرفعال می کنند.
- کنترلرهای مرکزی هوشمند: مغز متفکر سیستم اقلیم گلخانه هستند و عملکرد فن ها، هیترها و سیستم آبیاری را به صورت اتوماتیک مدیریت می کنند.
۳. لوازم کشت و بسترسازی
علاوه بر سازه و سیستم ها، تجهیزات گلخانه شامل ابزار مستقیم کشت نیز می شوند.
- خاک مناسب: برای رشد مطلوب گیاهان، خاکی که املاح و مواد معدنی مورد نیاز گیاه را تأمین کند، ضروری است.
- گلدان ها و سینی کاشت بذر: گلدان ها باید زهکشی مناسبی داشته باشند. سینی های کاشت بذر نیز برای جوانه زنی اولیه و حفظ رطوبت بذرها به کار می روند.
- قفسه بندی و نیمکت: قفسه ها و نیمکت ها برای قرار دادن گلدان ها و کشت گیاهان در سطحی بالاتر از زمین استفاده می شوند و فضای تولید را به حداکثر می رسانند.
- تجهیزات کنترل آفات: استفاده از تورهای ضد حشرات، تله های نوری و چسبی، و حشره کش های برقی برای مدیریت مؤثر آفات ضروری است.
تضمین استحکام سازه و تجهیزات گلخانه با فولاد موحد
ساخت گلخانه های مدرن و مقاوم به مقاطع فولادی استاندارد و با کیفیت بالا وابسته است. شرکت صدرا پروفیل کاوه، که با برند تجاری فولاد موحد فعالیت می کند، با بیش از ۲۷ سال سابقه، تولید کننده انواع قوطی و لوله های پروفیل فولادی با بالاترین کیفیت است.
برای احداث گلخانه ای که سالیان طولانی دوام داشته باشد، لوله ها و پروفیل های مورد استفاده در اسکلت سازه باید مقاومت بالایی در برابر خوردگی و رطوبت محیط گلخانه داشته باشند. فولاد موحد با تولید انواع پروفیل های ساختمانی، قوطی های فولادی در اندازه های مختلف، ورق فولادی، تسمه، سپری، لوله های داربستی، میلگرد، ناودانی، نبشی و تیرآهن، تمامی مصالح اصلی مورد نیاز برای ایجاد یک اسکلت فلزی مستحکم را فراهم می کند.
این شرکت با بهره گیری از تجربه و تخصص، مصمم است بهترین نوع محصول با کیفیت و استاندارد داخلی و خارجی را تولید و به مشتریان ارائه دهد. انتخاب مقاطع فولادی مطمئن از فولاد موحد برای زیرسازی و ساخت گلخانه، پایداری سازه را در برابر عوامل محیطی سخت تضمین می کند. همچنین با ارائه خدمات آنلاین و تولید انواع پروفیل های روز دنیا، پاسخگوی نیاز خریداران در قطب صنعت ایران است.
برای استعلام قیمت فولاد و مقاطع مورد نیاز برای پروژه های احداث گلخانه، از طریق کانال های ارتباطی مانند تلفن ثابت و واتساپ با واحد فروش تماس گرفته شود.
