تسمه‌های فولادی با قابلیت‌های بینظیرشان در برشکاری، سوراخ کاری، جوشکاری و تحمل وزن بالا به عنوان یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی در صنایع مختلف شناخته می‌شوند. از ساخت لوازم خانگی و پشتیبانی سازه‌ها گرفته تا تولید قطعات دقیق در ماشین آلات صنعتی، تسمه‌های فولادی نقش حیاتی در این صنایع ایفا می‌کنند.
اما سوال اساسی اینجاست که این محصول کاربردی چگونه تولید می‌شود؟ در این راهنما از فولاد موحد به بررسی جامع و دقیق روش تولید تسمه فولادی می‌پردازیم؛ از مراحل اولیه تولید تا فرآیندهای نهایی نورد و ماشین کاری. با تمرکز بر انواع مختلف تسمه‌ها به شما نشان خواهیم داد که چگونه این ماده اولیه ارزشمند به محصول نهایی با کیفیت و کاربردی تبدیل می‌شود؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.
مراحل تولید تسمه فولادی با نورد
نورد یکی از روش‌های رایج و مهم در تولید تسمه فولادی است که در آن ورق‌های فولادی از طریق عبور از میان غلتک‌ها فشرده شده و به ضخامت و عرض مورد نظر می‌رسند. این روش به دلیل سرعت بالا و هزینه‌های تولید نسبتا پایین در بسیاری از کارخانه‌ها برای تولید تسمه فولادی استفاده می‌شود. فرآیند نورد می‌تواند به دو صورت نورد گرم یا نورد سرد انجام شود که در ادامه مراحل و انواع مختلف آن توضیح داده خواهد شد.
1.پیش گرم کردن:
در ابتدای فرآیند نورد، فولاد خام که به صورت شمش یا بیلت وارد کارخانه می‌شود؛ باید پیش از ورود به دستگاه نورد، گرم شود. این پیش گرم کردن باعث می‌شود که فولاد نرم تر شده و فرآیند نورد به راحتی انجام شود. دمای پیش گرم معمولاً بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد است تا به خواص مطلوب برای نورد دست یابیم.
2.فرآیند نورد:
پس از پیش گرم کردن، شمش فولادی برای فرآیند نورد آماده می‌شود. در این مرحله فولاد از میان یک سری غلتک‌های داغ عبور می‌کند که آن را فشرده کرده و به ضخامت و عرض مورد نظر تبدیل می‌کنند. با هر عبور از میان غلتک‌ها، ضخامت فولاد کاهش می‌یابد و ابعاد آن دقیق‌تر می‌شود.
3.فرآیند خنک کاری:
پس از نورد، فولاد باید به سرعت خنک شود تا از تغییرات ناخواسته در ساختار آن جلوگیری شود. این مرحله معمولاً با استفاده از آب یا هوا انجام می‌شود تا دمای فولاد به حد مطلوب برای ادامه فرآیند برسد.
4.مرحله برشکاری و بسته بندی:
پس از خنک شدن، تسمه فولادی به اندازه‌های مورد نظر برش داده شده و آماده بسته بندی می‌شود. بسته بندی تسمه‌ها به گونه‌ای انجام می‌شود که از آسیب دیدن آن‌ها در حین حمل و نقل جلوگیری شود و همچنین شرایط نگهداری مطلوب تری ایجاد شود.
فرآیند نورد برای تولید تسمه فولادی:
دو نوع اصلی نورد وجود دارد که بسته به نیاز تولید و ویژگی‌های مورد نظر محصول، انتخاب می‌شوند:
1.نورد گرم:
در نورد گرم، فولاد در دماهای بالا و نزدیک به نقطه ذوب خود قرار می‌گیرد. این روش برای تولید تسمه فولادی با ضخامت بالا و در مقیاس وسیع کاربرد دارد. نورد گرم معمولاً به دلیل هزینه پایین و سرعت بالای تولید در صنعت فولاد سازی و ساخت ورق‌های فولادی ضخیم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2.نورد سرد:
نورد سرد به فرآیندی گفته می‌شود که در آن فولاد در دماهای پایین‌تر از دمای نورد گرم، تحت فشار غلتک‌ها قرار می‌گیرد. این روش برای تولید تسمه فولادی با دقت بالا و ضخامت کم کاربرد دارد. در نورد سرد، خواص مکانیکی فولاد بهبود می‌یابد و سطح محصول نهایی صاف‌تر و صیقلی‌تر خواهد بود. این نوع نورد برای تولید محصولات نهایی با کیفیت بالا مانند تسمه‌های فولادی ظریف مناسب است.
فرآیند نورد یکی از کارآمدترین و پرکاربردترین روش‌های تولید تسمه فولادی است که در صنعت فولاد به منظور دستیابی به ابعاد دقیق و خواص مطلوب این محصولات استفاده می‌شود. انتخاب بین این دو نوع روش نورد بستگی به نیاز خاص هر صنعت و ویژگی‌هایی است که از محصول نهایی انتظار می‌رود.
مراحل تولید تسمه فولادی با ماشین کاری
ماشین کاری، دیگر روش تولید تسمه فولادی است که در آن ورق‌های فلزی به صورت دقیق و با استفاده از دستگاه‌های ماشین کاری به ابعاد و شکل‌های مورد نظر تبدیل می‌شوند. این روش به دلیل دقت بالا و قابلیت انجام تغییرات دقیق در ابعاد، برای تولید تسمه فولادی با خواص خاص و نیازمندی‌های دقیق کاربرد دارد. در این فرآیند از انواع مختلف ماشین آلات مانند اره‌های صنعتی، دستگاه‌های فرز و برش استفاده می‌شود تا تسمه فولادی تولید شود.
1.برش ورق فلزی:
اولین مرحله در فرآیند ماشین کاری، برش ورق فلزی به ابعاد اولیه مورد نظر است. در این مرحله ورق‌های فولادی به اندازه‌های بزرگتر از اندازه نهایی بریده می‌شوند تا در مراحل بعدی ماشین کاری، تغییرات دقیق تری در ابعاد آن‌ها اعمال شود. برش این ورق‌ها معمولاً با استفاده از دستگاه‌های برش صنعتی انجام می‌شود.
2.فرآیند اتوکشی:
در مرحله بعدی ورق‌های فولادی بریده شده تحت فرآیند اتوکشی قرار می‌گیرند. اتوکشی باعث می‌شود که فلز تحت فشار و دمای بالا قرار گیرد تا خواص مکانیکی آن بهبود یابد و برای مرحله ماشین کاری دقیق‌تر آماده شود. این مرحله همچنین به صاف و یکدست شدن سطح ورق‌ها کمک می‌کند.
3.بسته بندی و آماده سازی برای فروش:
پس از انجام فرآیند ماشین کاری و اعمال تمامی تغییرات لازم در ابعاد و شکل ورق فولادی، محصول نهایی آماده بسته بندی و ارسال به بازار می‌شود. در این مرحله تسمه‌های فولادی با دقت اندازه گیری شده و بسته بندی می‌شوند تا برای فروش یا استفاده در صنایع مختلف آماده باشند.
روش ماشین کاری به دلیل دقت بالا و امکان سفارشی سازی ابعاد و شکل تسمه فولادی یکی از روش‌های مهم در تولید انواع خاص تسمه فولادی است که در مواردی با نیازهای دقیق‌تر و استانداردهای خاص به کار می‌رود.
تفاوت روش نورد با روش ماشین کاری در تولید تسمه فولادی
هر دو روش نورد و ماشین کاری، نقش حیاتی در نحوه تولید تسمه فولادی ایفا می‌کنند؛ اما با توجه به ماهیت متفاوتشان برای کاربردهای گوناگونی مناسب هستند. در این بخش به مقایسه این دو روش از جنبه‌های مختلف می‌پردازیم:
1.دقت و کیفیت:
- روش نورد: به ویژه نورد سرد، سطح صاف و صیقلی تری را ارائه می‌دهد و دقت ابعادی بالایی دارد. با این حال در نورد گرم، ممکن است سطح کمی ناهموار باشد.
- روش ماشین کاری: دقت بسیار بالایی در ابعاد و شکل نهایی ارائه می‌دهد. این روش برای تولید تسمه‌هایی با تلرانس‌های بسیار دقیق و سطوح با کیفیت عالی مناسب است.
2. سرعت و حجم:
- روش نورد: فرآیند نورد به ویژه نورد گرم، بسیار سریع و مناسب برای تولید انبوه است.
- روش ماشین کاری: فرآیندی زمانبرتر است و برای تولید انبوه به صرفه نیست. این روش برای تولید قطعات سفارشی و با حجم کم مناسب‌تر است.
3.انعطاف پذیری:
- روش نورد: انعطاف پذیری کمتری در تولید اشکال پیچیده دارد.
- روش ماشین کاری: انعطاف پذیری بسیار بالایی در تولید اشکال پیچیده و سفارشی دارد.
4.خواص مکانیکی:
- روش نورد: نورد سرد، خواص مکانیکی فولاد را بهبود می‌بخشد و استحکام و سختی آن را افزایش می‌دهد.
- روش ماشین کاری: تغییرات چندانی در خواص مکانیکی فولاد ایجاد نمی‌کند؛ اما می‌تواند برای حذف تنش‌های داخلی ایجاد شده در فرآیندهای قبلی مفید باشد.
انتخاب بین روش نورد و ماشین کاری به نیازهای خاص هر پروژه بستگی دارد. اگر نیاز به تولید انبوه تسمه‌های فولادی با ابعاد استاندارد و هزینه پایین است؛ نورد گزینه مناسبتری است. اما اگر نیاز به تولید قطعات سفارشی و با دقت بالا است؛ ماشین کاری انتخاب بهتری خواهد بود.
جمع بندی
در این مقاله از سایت فولاد موحد به بررسی جامع و دقیق روش تولید تسمه فولادی پرداختیم. از روش‌های نورد گرم و سرد تا روش ماشین کاری، هر یک مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب روش مناسب برای تولید تسمه فولادی بستگی به نیازهای خاص هر پروژه از جمله حجم تولید، دقت ابعادی، کیفیت سطح و خواص مکانیکی مورد نظر دارد.
