ساخت و ساز یکی از مهم‌ترین صنایعی است که در آن از فولاد استفاده می شود. کاربرد فولاد در ساختمان به دلیل استحکام، بافت و شکلی آن ها می باشد. این خصوصیات به معماران آزادی عمل بیشتری در طراحی می دهد. ترکیب استحکام، دوام، زیبایی، ابعاد دقیق و انعطاف‌پذیری، به معماران پارامتر های گسترده تری برای ایده های جدید می دهد.
امروزه افزایش جمعیت و نیاز روز افزون به مسکن، صنعت ساختمان سازی را به اصلی ترین مصرف کننده انواع محصولات فولادی، تبدیل کرده است. استفاده از فولاد، قدم بزرگی در جهت افزایش استحکام و مقاومت ساختمان در مقابل تنش های برشی، کششی، فشاری و همچنین کاهش آسیب به آن در مواجه شدن با برخی بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله بوده است.
امروزه بدون استفاده از مقاطع فولادی ساختن هیچ ساختمانی، ممکن نخواهد بود. انواع مختلف محصولات فولادی مانند میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی، قوطی و پروفیل ها و … کاربرد گسترده ای در صنعت ساختمان سازی دارند. در ادامه به توضیح بیشتر و کاربرد انواع قطعات فولادی مورد استفاده در ساختمان سازی خواهیم پرداخت.
فولاد ساختمانی چیست؟
فولاد های ساختمانی (Structural Steel) از پرکاربردترین فولادها می باشند که به منظور ساخت و ساز فنداسیون، تیغه بندی بناهای تجاری و مسکونی به خصوص اسکلت استفاده می شوند و در سازه های مختلف به کار می روند. اساسا فولادها را براساس کاربرد و درصد عناصر آلیاژی و میزان کربن موجود در آن ها دسته بندی می‌کنند. اصطلاحا با توجه به ترکیب شیمیایی فولادهای ساختمانی و میزان پایین عناصر آلیاژی موجود در آن‌ها، به فولاد های نرمه نیز شناخته می شوند. میزان کربن موجود در فولاد نرمه حداکثر 0.3٪ می باشد. قیمت مناسب و خواص مکانیکی مطلوب این دسته از فولاد، باعث کاربرد گسترده آن در مصالح ساختمانی است.
انواع محصولات فولادی
محصولات فولادی کاربرد وسیعی در صنایع مختلف و به ویژه صنعت ساختمان سازی دارند. تا جایی که می توان گفت، بدون استفاده از انواع محصولات فولادی ساخت و ساز غیر ممکن می باشد. انواع میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی، لوله فولادی، نبشی، ناودانی، سپری، قوطی، پروفیل، از مهم ترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان سازی می باشند.
استحکام ساختمان‌ها از جمله خانه ها، پارکینگ ها، مدارس، آسمان‌خراش‌ها و … به فولاد بستگی دارد. از فولاد نیز در سقف ها و به‌عنوان روکش فلزی برای دیوارهای خارجی استفاده می‌شود.
فولاد نه تنها مقرون به صرفه و در دسترس و ایمن است بلکه ویژگی های ذاتی آن مانند استحکام، تنوع پذیری ، دوام و بازیافت پذیری آن باعث می شود تا عملکرد بسیار عالی در کل طول عمر ساختمان ها فراهم شود.
کاربرد انواع محصولات فولادی در صنعت ساختمان سازی
همانطور که گفته شد فولاد نقش بسیار پر رنگی در ساختمان سازی دارد. در ادامه به توضیح محصولات فولادی مورد استفاده در صنعت ساختمانی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
کاربرد انواع میلگرد در ساختمان سازی
میلگرد از پرکاربردترین محصولات فولادی مورد استفاده در ساختمان سازی می باشد و نیز تولید گسترده ای در سراسر کشور دارد. انواع مختلف میلگرد تولید می شود و بر اساس شکل ظاهری می باشد. بر این اساس، انواع میلگرد در دو نوع کلی آجدار و ساده قرار می گیرد.
میلگرد های تولیدی در داخل ایران، اغلب بر اساس استاندارد روسی تولید می شوند و در 4 گروه کلی A-1، A-2، A-3 و A-4 قرار می گیرند. مدل A-1، میلگرد ساده بوده و سه نوع دیگر در دسته آجدار جای دارند.
استاندارد میلگرد، تعیین کننده نوع آج، خواص مکانیکی، جنس، نوع کاربرد و همچنین قیمت میلگرد است. میلگرد مورد استفاده در ساختمان سازی، در ساخت ستون ها و سقف بوده و اغلب از نوع آجدار می باشد.
کاربرد انواع تیرآهن در ساختمان سازی
تیرآهن نیز از پرکاربردترین قطعات فولادی مورد استفاده در ساختمان سازی و در ساخت اسکلت ساختمان می باشد. از تیر آهنهای که سایز کوچکتری دارند، در پروژه های کوچک ساختمان سازی استفاده می شود و از تیر آهنهای که سایز بزرگتری دارند، اغلب در پروژه های سنگینتر مانند برج ها و پل ها استفاده می شود. انواع تیرآهن بر اساس استاندارد تولید و نیز شکل ظاهری آن، در ۴ گروه اصلی زیر قرار می گیرد:
- تیرآهن IPE (استاندارد اروپا و ایران)
- تیرآهن INP (استاندارد چین و روسیه)
- تیرآهن IPB (بال پهن)
- تیرآهن لانه زنبوری CPE
کاربرد انواع ورق فولادی در ساختمان سازی
ورق در ساختمان سازی، به دو شکل مستقیم و غیر مستقیم به کار برده می شوند. انواع ورق فولادی، به طور مستقیم در ساخت سقف مورد استفاده قرار می گیرد. اما کاربرد غیر مستقیم این محصول فولادی در ساختمان سازی، به تمامی مقاطعی که از ورق، قابلیت تولید دارند، مربوط می شود.
ورق فولادی در صنایع فلزی سنگین، مصالح فلزی ساختمان مانند ساخت آبگرمکن، تولید تجهیزات کشاورزی، صنعت خودرو مثل ساخت قطعات خودرو، ساخت رینگ چرخ، صنعت کشتی سازی و مخازن خاص آن، تانکر سازی، گاردریل و تجهیزات ترافیکی، پانچ تسمه و … مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد انواع لوله فولادی در ساختمان سازی
لوله فولادی از مقاطع بسیار پرکاربرد جهت انتقال سیالات مختلف، مانند نفت، گاز، آب، مواد شیمیایی و دارویی است و بنابراین از حساسیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. این قطعه از نظر روش تولید، در دو نوع درزدار و بدون درز قرار می گیرد. نوع درزدار، با استفاده از شکل‌دهی ورق فولادی و سپس جوشکاری درز آن، تولید می شود. و لوله بدون درز که در بازار با نام مانیسمان نیز معروف است، از طریق شکل‌دهی شمش فولادی تولید می شود.
انواع لوله فولادی، در ساختمان سازی، در بسیاری موارد برای انتقال آب و گاز و در برخی موارد به منظور استحکام بخشی در بخش های مختلف سازه کاربرد دارد.
کاربرد نبشی، ناودانی و سپری در ساختمان سازی
نبشی به شکل L و ناودانی به دو شکل U و C تولید می شود. مهم‌ترین دسته بندی انواع نبشی و ناودانی، بر اساس روش تولید آن‌ها می باشد که در دو نوع پرسی و فابریک جای می گیرند. نوع فابریک به طور مستقیم از نورد شمش فولادی و نوع پرسی از طریق پرس ورق فولادی تولید می شوند.
کیفیت نبشی و ناودانی فابریک از نوع پرسی بیشتر بوده و دارای قیمت بالاتری نیز می باشد. این دو نوع قطعه فولادی، کاربرد بسیاری در بخش های مختلف ساختمان مانند ستون، تیر، نمای ساختمان و خرک دارند. از نبشی معمولا به منظور استحکام‌دهی و در نبش کشی ساختمان، استفاده می شود. این قطعه با نام پروفیل T نیز شناخته می شود و در قبیل ساخت در و پنجره و در برخی از بخش‌های اسکلت ساختمان نیز کاربرد دارند.
کاربرد قوطی و پروفیل در ساختمان سازی
امروزه در صنایع مختلفی از قوطی و پروفیل استفاده می شود. به طور کلی می توان گفت که بیشترین کاربرد این محصول در ساخت درب و پنجره های آهنی می باشد.
پروفیل ها در شکل های مختلفی وجود دارند. قطعه های کوچک این محصول برای نرده های فلزی استفاده می شود و قطعه های بزرگتر آن در ساخت ستون و اسکلت فلزی کاربرد دارد. به طور کلی می توان گفت که پروفیل برای در و پنجره ها، نرده کشی دیوارهای کارخانه، راه پله ها، پیاده روها و خیابان ها استفاده می شود.
برای درهای بزرگ آهنی نیز می توان از پروفیل نبشی استفاده کرد. علاوه بر این، ساخت کرکره های مغازه ها نیز با استفاده از پروفیل ناودانی می باشد. از اتصال چند پروفیل گرم و سرد، پروفیل مرکب ایجاد می شود. شکل و ابعاد پروفیل ساختمانی نیز در دو نوع باز و بسته می باشد.
